Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 2010

1ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου

Τις τελευταίες τρεις μέρες του Ιουλίου συνέβη κάτι πρωτόγνωρο, όχι μόνο για την Τήνο, αλλά και για τα εγχώρια πολιτιστικά δρώμενα, καθώς 26 συγγραφείς διαφορετικών εθνικοτήτων μάς «έτειναν» εγκάρδια το έργο τους.
Τα αναγνώσματα, οι συνομιλίες αλλά και η ίδια η παρουσία των δημιουργών, χωρίς να φλερτάρουν στιγμή με τη φιλαυτία ή την ελιτίστικη-πνευματική περιχαράκωση, μας πρόσφεραν ένα είδος ίασης από την εγχώρια ηθική ευτέλεια. Οι δημιουργοί μάς υπέδειξαν μια ιδεατή όσο και ορατή έξοδο από τη μίζερη απομόνωση, την πνευματική εξαθλίωση και την οικονομική ένδεια που μας επιβάλλουν οι επίσημοι προαγωγοί - παραγωγοί της αποχαύνωσης.

Η Ερση Σωτηροπούλου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Στην Ελλάδα της ύφεσης και της καταστροφολογίας ξεκινά ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ, και μάλιστα στην περιφέρεια, γεγονός που το καθιστά πράξη ηρωική».

«Οι άνεμοι της Ιλιάδας και της Οδύσσειας στριφογυρίζουν στην Τήνο», αναφώνησε ενθουσιασμένος ο ποιητής Λέντο Ιβο, συνοψίζοντας εκ προοιμίου τους πνευματικούς προσανατολισμούς του πρώτου διεθνούς λογοτεχνικού φεστιβάλ στο κυκλαδίτικο νησί, που δεν ήταν άλλοι από τον πριμιτιβισμό και την οικουμενικότητα της τέχνης του λόγου. Οι αναφορές του βραζιλιάνου ποιητή στην Ελλάδα και τον Ομηρο δεν εντάσσονται στο πλαίσιο μιας κοινότοπης φιλοφρόνησης που αποσκοπεί να τονώσει το εθνικό φρόνημα ενός οικοδεσπότη, αλλά εστίασαν εξαρχής στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, τον συνεκτικό κρίκο των περισσότερων πολιτισμών, που ακυρώνει τους εθνικούς ή ατομικούς -πνευματικούς και μη- προσανατολισμούς. Ανεξάρτητα αν εξυπηρετεί την εθνική μας φιλαρέσκεια ή την πνευματική μας αδράνεια, η Ελλάδα και ο αρχαίος της πολιτισμός αποτελούν έναν συνδυασμό ενεργειακού χώρου και αρχέγονων μορφών, που υπερκερούν την εθνική και γλωσσική ετερότητα και αποτελούν τους πνευματικούς κληροδότες ολόκληρης της ανθρωπότητας. Ο Λέντο Ιβο έθεσε εξαρχής την έννοια της οικουμενικότητας και έδωσε το στίγμα του Λογοτεχνικού Φεστιβάλ, υπενθυμίζοντάς μας τα ομηρικά έπη, μια κοινή πνευματική αφετηρία, που φέρει μέρος από τη διαπολιτισμική αξία της τέχνης του λόγου . Ο Βραζιλιάνος απήγγειλε ορισμένα χαρακτηριστικά ποιήματά του, όπως «Η πατρίδα μου», «Οι φτωχοί στον σταθμό του λεωφορείου», και υπήρξε ομολογουμένως η αποκάλυψη του φεστιβάλ, καθώς το έργο του παραμένει αμετάφραστο στην ελληνική γλώσσα. Στα ποιήματά του διακρίνονται στοιχεία κοσμοπολιτισμού και έντονης ταξικής συνείδησης, ενώ χαρακτηριστική είναι η απουσία εθνικών διαχωρισμών.

Η ανάγνωση των κειμένων από τους ίδιους τους δημιουργούς στη μητρική τους γλώσσα -που συνοδεύτηκε από την απαραίτητη μετάφραση στα ελληνικά και στα αγγλικά- μας υπενθύμισε, ταυτόχρονα με την εννοιολογική, την αισθητική αξία της λογοτεχνίας. Ο λυρισμός, η ομορφιά και το πολιτισμικό υπόβαθρο κάθε γλώσσας κατέστησαν το σημαίνον ισάξιο του σημαινόμενου, το νόημα ισοβαρές με το ηχητικό άκουσμα, μεταδίδοντας στο κοινό στιγμές ποιητικής μέθεξης. Ο διακεκριμένος γάλλος κριτικός και πεζογράφος Πιερ Ασουλίν ανέφερε χαρακτηριστικά: «Καμιά φορά ο λυρισμός του λογοτεχνικού κειμένου επαρκεί», καθώς υπερκαλύπτει τον μεταφραστικό και κυρίως τον κριτικό λόγο - θα προσθέταμε εμείς.

Η σπουδαία καναδή ποιήτρια και ακαδημαϊκός Αν Κάρσον απαξίωσε τα ακαδημαϊκά στεγανά και τον πνευματικό δογματισμό, επιδιώκοντας την άμεση επαφή και τη συμμετοχή του κοινού μέσω ενός είδους διαδραστικής ποίησης. Ο Τίτος Πατρίκιος με σατιρικό και έντονα πολιτικό λόγο μάς υπενθύμισε έμμεσα τη διαχρονικότητα των ποιημάτων του. Τα έργα του που ανέγνωσε «Η ιστορία του Οιδίποδα» και «Η βία», φάνταζαν τόσο επίκαιρα σαν να τα ενέπνευσε η σύγχρονη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, καθιστώντας σαφή το απαράλλακτο ίδιον της «απάνθρωπης» φύσης και την κοινωνικοπολιτική στασιμότητα των τελευταίων δεκαετιών. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η παρουσία ξένων δημιουργών που διαβιούν χρόνια στη χώρα μας και ασκούν την τέχνη της ποιήσεως στην ελληνική γλώσσα, όπως ο σέρβος ποιητής Μόμα Ράντιτς, η Γιάνα Μπούκοβα από τη Βουλγαρία και ο Λούαν Τζούλις από την Αλβανία. Τη δεύτερη μέρα των εκδηλώσεων είχαμε την τύχη, μεταξύ άλλων, να ακούσουμε την Ζυράννα Ζατέλη να διαβάζει ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το νεοκδοθέν μυθιστόρημά της «Το πάθος χιλιάδες φορές», που αποτελεί το δεύτερο μέρος της προαναγγελλθείσης μυθιστορηματικής της τριλογίας που έχει γενικό υπότιτλο «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους». Την Τρίτη ημέρα στον Δήμο Πύργου της Τήνου, τον τόπο γέννησης σπουδαίων δημιουργούν, όπως ο Νικηφόρος Λύτρας (1832- 1904) και ο Γιαννούλης Χαλεπάς (1851-1938), έλαμψε η παρουσία του Φράνκο Λόι, «του σημαντικότερου εν ζωή ιταλού ποιητή», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τίτος Πατρίκιος, ο οποίος θεώρησε μάλιστα υποχρέωσή του να προλογίσει τον φίλο του ποιητή και διανοούμενο. Ο Φράνκο Λόι απήγγειλε ένα ανατρεπτικό «ποίημα ποιητικής» σε μιλανέζικη διάλεκτο, τηρώντας σαφείς αποστάσεις από τους αυτοαποκαλούμενους του είδους, ενώ ταυτόχρονα, και παρά τα 80 και πλέον έτη του, μας μετέδωσε μέρος από τη ζωτικότητα και τον αντικομφορμισμό του.

Αξιέπαινη η προσπάθεια των ιθυνόντων για την επιτυχημένη διεξαγωγή του 1ου Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ, το οποίο ελπίζουμε να αναδειχθεί σε θεσμό για το κυκλαδίτικο νησί και, δανειζόμενοι τα λόγια του Λέντο Ιβο, «να αποτελέσει η Τήνος την πιστή Πηνελόπη που θα μας περιμένει μέχρι τον επόμενο χρόνο».

Info: Συμμετοχές: Λέντο Ιβο, Αν Κάρσον, Νίκη Μαραγκού, Γιάνα Μπούκοβα, Τίτος Πατρίκιος, Μόμα Ράντιτς, Αλίσια Στόλινγκς, Ερση Σωτηροπούλου, Λουάν Τζούλις, Πιερ Ασουλίν, Θανάσης Βαλτινός, Ζυράννα Ζατέλη, Μεχμέτ Γιασίν, Γιώργος Μολέσκης, Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, Βέρα Πάβλοβα, Ντάμιρ Σόνταν, Ομέρο Αρίτζις, Ανταμ Ζαγκαγιέβσκι, Φράνκο Λόι, Μάριος Μιχαηλίδης, Τσβετάνκα Ελένκοβα, Ελλη Παιονίδου, Τόμας Σαλαμούν, Ματθίλδη Γουόλτερ Κλαρκ, Γιώργος Σκαμπαρδώνης.

Απουσίες: Φερνάντο Αραμπάλ, Μέρι Ο' Μάλεϊ.


Από τον Γιάννη Ε. Στάμο
Πηγή: http://www.enet.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: